De geschiedenis van Hypericon

Jaap van de Weg vertelt:

Op 26 augustus 1976 opende Hypericon voor het eerst haar deur als therapeuticum voor antroposofische geneeskunde, toen nog in het pand op de Groesbeekseweg 40. Wat was eraan voorafgegaan?

Eind 1974 was een werkgroep ontstaan van mensen rond de Vrije school en rond de Knollentuin die het tijd vonden dat ook in de huisartsenwereld iets veranderde. Er waren alleen reguliere huisartsen, en in deze groep leefde de vraag naar een antroposofische dokter. Begin 1975 werd contact gelegd met Jaap van de Weg, die daar wel oren naar had.

In september 1975 trad de groep naar buiten met drie lezingen over antroposofische geneeskunde. Die werden goed bezocht, en zo kreeg de groep een adressenbestand. Er werd een pand gezocht. Om het te bekostigen kreeg men niet zomaar een hypotheek: de bank vroeg 40.000 gulden eigen geld. Dat werd vrij vlot gevonden door een vorm die we nu crowdfunding noemen.

En wie zou de eigenaar van het pand worden? Besloten werd dat dat een stichting moest zijn, die als verhuurder op zou treden, en op afstand zorg zou dragen dat het pand beschikbaar bleef voor het doel waar de mensen aan geschonken hadden.

Het was duidelijk dat wat nu de patiëntengroep heette, de eigenlijke initiatiefnemer was, en dat bleef zo. Maar alles gebeurde vanuit de beleidsgroep, waar patiënten en arts (en later andere therapeuten) eendrachtig samenwerkten aan hun gemeenschappelijke doel.

Vanuit de driegeledingsgedachte, een antroposofische blik op organisaties, werd besloten dat die groep de financiën zou beheren. Al het geld, van de verzekeringen, het ziekenfonds, de vrije bijdragen van patiënten, kwam binnen op één rekening. Patiënten droegen bij met een vrije bijdrage, die mogelijk maakte dat artsen meer tijd konden besteden op hun spreekuur, en therapieën die niet uit een verzekering betaald werden, toch vrij toegankelijk waren. Het streven was om de relatie patiënt-therapeut zo veel mogelijk vrij te laten van directe financiële verplichtingen.

Om te zorgen dat het geheel ook door nieuwe patiënten gedragen zou worden, werden gedurende de eerste jaren alle nieuwe patiënten uitgenodigd voor een informatieavond, waar iedereen persoonlijk werd aangesproken en uitleg kreeg over de achtergronden, doelstellingen, financiële manier van werken; en achtergrond van de geneeskunde.

De therapeuten, in het begin dus de arts en een kunstzinnig therapeut, meldden aan de groep wat hun inkomensvraag was voor het komende jaar. Die hing samen met de persoonlijke omstandigheden en behoeften, en stond los van het vak, de opleiding en het aantal werkuren. In overleg werd gekeken wat mogelijk was. Het was een poging om los te komen van de maatschappelijk norm dat mannen meer moesten verdienen dan vrouwen, en hoger opgeleiden meer dan lager opgeleiden. Men werkte naar vermogen en kreeg een inkomen naar behoefte. Dat was een spannend sociaal proces dat vele jaren functioneerde.

Informatie en preventie stonden van meet af aan hoog op de agenda. Al in de eerste maand werd begonnen met maandelijkse lezingen over medische onderwerpen, en die werden goed bezocht. Er kwam een nieuwsbrief met stukken over de gang van zaken in het therapeuticum, over ziekten, geneesmiddelen en geneesplanten. Later volgden cursussen over oefeningen die je kunt doen ter bevordering van je gezondheid.

In het tweede jaar van het bestaan werd het team uitgebreid met een fysiotherapeut, en wat later met een euritmist. In het derde jaar was de praktijk vol, en kwam er een tweede arts, later een tweede fysiotherapeut, en zo groeide het therapeuticum gestaag verder uit, ook met een verpleegkundige en een consultatiebureau voor zuigelingen.

Het initiatief om vanuit een patiëntengroep een therapeuticum op te starten werd ook landelijk waargenomen. Er kwamen mensen kijken uit o.a. Eindhoven, Gouda, Leiden, Arnhem om inspiratie op te doen en het voorbeeld te volgen, ook van de uitgave van Gezichtspunten, een reeks van nu 75 brochures over een veelheid van antroposofisch medische onderwerpen, een initiatief dat in Hypericon gestart is.

Kenmerkend voor deze initiatiefgroep was de onvoorwaardelijkheid in de samenwerking. Iedereen had een volle agenda, maar had altijd tijd. Geleidelijk kwam de tijd dat de pioniers toe waren aan een volgende stap in hun ontwikkeling. Jaap van de Weg werkte tot 1991 met veel plezier in Hypericon en vertrok daarna om een nieuwe stap in zijn biografie te kunnen zetten.

Hoe ging het verder met Hypericon?

Het team van huisartsen breidde zich uit. Er ontstond een team van therapeuten met een meer divers behandelaanbod dan enkel antroposofische therapieën. Vanwege veranderende inzichten en regelgeving in de maatschappij verdween het oorspronkelijke financiële concept. De artsen en therapeuten vormden meer een verzameling ondernemers onder één dak. Hypericon veranderde naar een Integratief Centrum. In de basis bleef het preventieve karakter bestaan met de nadruk op het zelf-genezend vermogen en behandeling op een zo natuurlijk mogelijke manier. Huisartsen en therapeuten vormden vanaf 2018 samen ‘Ondernemersvereniging Hypericon’. De Stichting (Stichting ter bevordering van de Antroposofische Geneeskunde, StAG) maakt hier geen onderdeel van uit. De Stichting en ondernemersvereniging hebben door de jaren heen nauwe samenwerking behouden. De huisvesting van de ondernemers en het complementaire zorg karakter genieten hierdoor bestaanszekerheid in de oorspronkelijke vorm.

Hypericon is een huisartsenpraktijk en een ondernemersvereniging met een rijke verzameling aan integratief werkende therapeuten en artsen. Vanuit meerdere invalshoeken in de zorg voor de patiënten/cliënten komen we telkens tot de conclusie dat wij vanuit verschillende invalshoeken aan eenzelfde ideaal willen bijdragen: het stimuleren van het zelf-genezend vermogen bij de mens met een hulpvraag met inachtneming voor de plaats van deze mens in het grote geheel.

Artsen en therapeuten streven hierin tegemoet te komen aan de groeiende behoefte van mensen die hun gezondheidsvragen als deel van hun ontwikkeling zien en de betekenis ervan willen onderzoeken. Naast de gangbare therapievoorstellen vanuit de huisartsen en therapeuten zijn andere vormen van behandeling mogelijk. Zo kan er in samenspraak met de cliënt gekozen worden voor een therapie op basis van Antroposofische-, homeopathische- medicatie of lichaamsgerichte therapie. in de vorm van Uitwendige therapie, Cranio -sacrale therapie, Cesar therapie, Ademtherapie, Sensi-therapie, Ayurveda (massage) therapie, Borstweefseltherapie, Orthomoleculaire therapie, Haptotherapie, Orthomoleculaire diëtetiek, Euritmie therapie, kunstzinnig werken, Systeemopstellingen en Osteopathie. Artsen en praktijkondersteuners werken ook met het concept ‘Positieve Gezondheid’.

Hypericon maakte in ruim 40 jaar een transformatie door met een groei in medewerkers en diversiteit in zorgaanbod. Wat onveranderd is blijven bestaan is onze overtuiging dat persoonlijke aandacht voor elkaar en de cliënten bijdraagt aan de genezingstendens van een ieder.